Vasi Tayini
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : ……../……...
KARAR NO : ……./………
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
BAŞKAN : H…….. A………
ÜYE : S…….. M……..
ÜYE : A……. O……..
KATİP : H……. Ç…….
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA 3. SULH HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : …./…/…….
NUMARASI : ……./…….. Esas - ……./……. Karar
DAVACI : Ç……. K……… E……
VEKİLLERİ : Av. C…… D…….
Av. A….. I……..
Av. E……. L…… Y…..
VASİ ADAYI : M…….. K…….
VEKİLLERİ : Av. ALİYE BAYRAK ÇİMEN
Yaka Mah. Meram Yeni Yol Cad. No: 254 Meram/ KONYA Av. ALİ ÖZGÖKÇEN - [16375-73374-50827] UETS
VASİ : M……. K……..
VEKİLLERİ : Av. C……D…….
Av. A…… I…….
KISITLI : S……..K……..
DAVANIN KONUSU : Vesayet
İSTİNAF KARAR TARİHİ : …../…./……
İSTİNAF KARARI YAZIM
TARİHİ : …../…./……
Konya 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin yukarıda esas ve karar numarası yazılı bulunan dosyasından verilen …./…./……. tarihli karara karşı vasi adayı M……K……. vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla; dosyadaki tüm kayıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; S……… K…….. K…… tanınmış iş insanlarından olup K……. bulunan T…….. şirketinin sahibi olduğunu, S…….K…….. ilk evliliğinden M…….., M…… ve A…… isimli üç çocuğunun olduğunu, davacının da sonraki eşinden öz kızı olduğunu, S……… K……. ……… yılında önemli bir rahatsızlık geçirerek hayati fonksiyonlarını yitirdiğini, ağır hastalığının kalıcı olduğunu, yeni bir tedavi yöntemi için halen İ………. son umut (robot-ilaç vb) alternatif tedavisi almakta olduğunu, bakıma muhtaç halde olduğunu, Ticaret Sicil kayıtlarına göre T……. LTD. ŞTİ'nin % 90 hissedarının S…….. K……… olduğunu, şirketin % 10 hissesini ve yönetim yetkilerini diğer oğlu M…… K…….. temsil etmekte olduğunu, şirketin işleyişi bakımından da S…….. K…….. belirleyici durumda olduğunu, S…… K…….. fiziksel ve zihinsel fonksiyonlarının yokluğuna neden olan ağır hastalık nedeniyle bakıma muhtaç olduğunu, yaşam fonkisyonlarının önemli ölçüde zaafiyete uğraması karşısında kendisine vasi tayin edilmesinin zorunlu olduğunu, S…….. K……. büyük oğlu olan M…… K……. S……. K……… vasisi olarak tayin edilmesinin şirketin durumu ve yürütülmesi konusunda hem yasal olarak hem de ailevi olarak uygun olacağını, büyük oğlu M…….K……. vasi olarak doğru bir kişi olduğunu, M……. K…….. şirket hissedarı olması nedeniyle S……… K……… ile arasında menfaat çatışmasının olduğunu beyan etmiş ve S…….. K……… büyük oğlu M…….. K……… vasi olarak atanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda; davanın kabulü ile T……. K…….. ve G……. San. Tic ltd. Şti'nin % 90 ortağının kısıtlı adayı S…….. K…….., % 10 ortağının ise oğlu M…….. K………. olduğunun, kısıtlı adayının şirketin 3. kişilere karşı borçlandırıcı işlemlerde aralarında menfaat çatışması olması nedeniyle M…… K……….. şirketi temsil etmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle şirket genel kurulunu toplamak, önemli olağanüstü işleri idare ve temsil etmek üzere vasi adayı M…….. K……… temsil kayyımı olarak tedbiren atanmasına, ………………… T.C. kimlik numaralı kısıtlı adayı S…….. K……… şifa buluncaya kadar Türk Medeni Kanunu'nun 405. maddesi geregince kısıtlanmasına, ……………. T.C. kimlik numaralı M……. K……… vasi olarak atanmasına karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
Vasi adayı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; öncelikli olarak asli müdahale talebi ile ilgili mahkemece bir karar verilmeden, deliller toplanmadan dosyanın karara çıkarılmasının yasaya ve usule aykırı olduğunu, mahkemece vasi adayı M…….. K…….. "şirket genel kurulunu toplamak, önemli olağanüstü işleri idare ve temsil etmek" üzere tedbiren temsil kayyımı olarak atanmasına karar verildiğini ancak tedbiren temsil kayyımı atanması için kanuni şartların mevcut olmadığını, genel kurulu toplamaktaki amacın ve olağanüstü işlerin ne olduğu belirtilmeden vasi adayı ve kısıtlı adayının hukuki menfaatine aykırı olarak verilen tedbir kararının kaldırılması gerektiğini, davacının tedbire konu ivedi işin ne olduğunu belirtmediğini, mahkemece de temsil kayyımının neden atandığının, zorunlu halin ne olduğunun belirtilmediğini, M……… K…….. hem temsil kayyımı olarak hem de vasi olarak tayin edilmesinin menfaat çatışmasına sebep olduğunu ve şirketin işlerinin de yürütülemez bir hal almasına neden olduğunu, kısıtlama kararını kabul etmediklerini, hükme esas alınan sağlık raporunda heyette bulunan FTR Uzmanı Prof. Dr. E…… Ç……. raporu imzalamaktan imtina ettiğini, bu sebeple doktorun görüşünün herhangi bir öneminin olmadığını, hangi kanaatte olduğunun da bilinmediğini, bu nedenle raporun heyet raporu niteliğini taşımadığını, …./…./……… tarihli bilirkişi raporunda mahcur adayı S……… K…….. tedavi gördüğü hastanede yapılan muayenesinde kendisi ile iletişim kurulabildiğinin, soruların cevaplarını uygun bir şekilde başıyla onayladığı veya ret ettiğinin, çevresine ait olayların farkında ve ilgili olduğunun, herhangi bir sıkıntısının olmadığının belirtildiğini, asli müdahale talebinde bulunan vasi adayı dinlenilmeden, delilleri toplanmadan karar verildiğini, tanık dinletme taleplerinin mahkemece reddedildiğini, savunma hakkının kullandırılmadığını, mahcur adayının tam anlamı ile akıl ve ruh sağlığının yerinde olduğunu, akıl zayıflığı, savurganlığı, mallarını idare edememesi gibi hususların mevcut olmadığını, vasi tayinini gerektirecek bir durumun söz konusu olmadığını, mahcur adayının tedavisine olumlu cevap vermekte olduğunu ve rehabilitasyon potansiyeli mevcut olan bir hasta olduğunu, hastalığının kalıcı olduğu iddialarının mesnedinin bulunmadığını, bu yönde de bir raporun olmadığını, iyileşebileceği yönünde tıbben konulmuş bir teşhis olduğunu, sağlık raporu haricinde Adli Tıp Kurumu’ndan da rapor alınması ve mahcur adayının da isteğinin sorulması gerektiğini, mahkemece kısıtlı adayı için M…….. K…….. vasi tayin edilmesinin hatalı olduğunu, M…….. K…….. Ç……… yaşamakta olduğunu, mahcur adayı ile uzun süreli vakit geçirmişliğinin dahi olmadığını, amacının mahcur adayının malvarlığını ele geçirip, idare etme gayret ve hevesi içerisinde olduğunu, şirketin ihtiyaçlarını bilebilecek ve vasilik görevini yerine getirebilecek yetkinliğinin olmadığını, yüz kızartıcı suçlardan sabıkasının olduğunu, vasi olarak atanmasının hem şirket menfaati hem de mahcur adayı menfaatine aykırılık teşkil edeceğini, vasi olarak M……. K…….. atanması gerektiğini ileri sürmüş ve öncelikle vasi talebinin reddi ile mahkeme ilamının kaldırılmasına, mahkemece aksi kanaatte olunması ve mahcur adayına vasi tayini yönünde karar verilecek olur ise M…… K……. vasi olarak atanmasına karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde;
Davacı Ç……. K…… E…., Konya 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'ne vermiş olduğu …../…./……. tarihli dava dilekçesiyle babası S…….. K…….. fiziksel ve zihinsel fonksiyonlarının yokluğuna neden olan ağır hastalık sebebiyle kısıtlanarak M……. K………. vasi olarak tayin edilmesini talep etmiştir.
Asli müdahale talep eden M……. K…….. ise …./…./……. tarihli dilekçesinde; davanın reddine karar verilmesini, aksi kanaatte olunması halinde vasi olarak kendisinin atanmasını istemiştir.
Mahkeme tarafından talimat yoluyla aldırılan …../…./…… tarihli bilirkişi raporunda halen hastanede bakılan S…….. K…… kendi işini kendisinin yapmasının mümkün olmadığı, hiçbir hukuki sorumluluğu alabilecek durumda olmadığı, daimi bakıma ihtiyacının olduğu ve vesayet altına alınması gerektiği yönünde görüş bildirdikleri anlaşılmıştır. Bilirkişi raporunun FTR uzmanı Prof. Dr. E……. Ç…… tarafından imza edilmediği görülmüştür.
Davacı mahkemeye sunduğu …./…./……. tarihli yazılı beyanları ile; kısıtlı adayı için vasi tayin edilmesi yönünde bir kanaat oluşmadığı taktirde kısıtlı adayının fiil ehliyetinin kaldırılması, kendisine temsil kayyımının atanması, atanacak temsil kayyımının M…….. K……… olarak belirlenmesi, temsil kayyımının kısıtlı adayının hisselerini temsilen T……. K…….. Ltd. Şti'nin genel kurulunun toplanması için çağrı yapması ve bu genel kurula katılımla müdahil Metin Koncagül'ün müdürler kurulundan çıkarılması ve münferit imza yetkisine son verilmesi, temsil kayyımının müdürler kurulunda münferit imzası ile şirketi temsil ve ilzama yetkili tek kişi olarak atanması yönünde kararların alınmasıyla sınırlı olmak üzere görevlendirilmesine, kısıtlı adayının mal varlığı üzerine vesayet tedbir şerhinin konulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesi S……… K…….. şifa buluncaya kadar kısıtlanmasına, M……… K……… kendisine vasi olarak atanmasına, şirketin genel kurulunu toplama, önemli olağanüstü işleri idare ve temsil etmek üzere M……. K……. temsil kayyımı olarak tedbiren atanmasına karar vermiş, vasi adayı M……. K…… verilen kararı istinaf etmiştir.
1-Kısıtlılık ve vasi tayini yönünden yapılan değerlendirmede;
Türk Medeni Kanunu'nun 405. maddesinde, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her erginin kısıtlanacağı hükme bağlanmıştır.
Kısıtlı adayı S……. K……… hakkında Adli Tıp ve Nöroloji Uzmanından oluşan heyetin …/…/…….. tarihli raporunda; kısıtlı adayı ile iletişim kurulabildiği, sorulara uygun şekilde başıyla cevap verdiği, yaşı ve adı ile ilgili sorulara da aynı şekilde cevap verdiği dikkate alındığında, mevcut raporun TMK'nın 405. maddesine göre kısıtlanmak için yeterli görülmemiştir. Mahkemece kısıtlı adayının tedavi ve ilaç kullanım bilgilerinin SGK'dan getirtilerek İstanbul Adli Tıp Kurumu'ndan alınacak rapora göre karar verilmesi gerekir.
2-Temsil kayyımı atanması yönünden yapılan değerlendirmede;
4721 sayılı TMK'nın 426. maddesinde "Vesayet makamı, aşağıda yazılı olan veya kanunda gösterilen diğer hallerde ilgilisinin isteği üzerine veya resen temsil kayyımı atar:
1.Ergin bir kişi, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri bir sebeple ivedi bir işini kendisi görebilecek veya bir temsilci atayabilecek durumda değilse,
2.Bir işte yasal temsilcinin menfaati ile küçüğün veya kısıtlının menfaati çatışıyorsa,
3.Yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engel varsa." düzenlemesi bulunmaktadır.
Kayyım, kişiyi bir işte veya davada temsil etmek üzere atanmışsa temsil kayyımı, mal varlığının tümünün veya bir kısmının yönetimi için atanmışsa yönetim kayyımı söz konusu olacaktır.
Somut olayda davacı, şirketin önemli ve olağanüstü işlerin idaresi için yönetim kayyımı atanmasını istemiş, mahkeme şirketin genel kurulunu toplamak ve önemli olağanüstü işleri idare ve temsil etmek üzere M…….. K……. temsil kayyımı olarak tedbiren atanmasına karar vermiştir. Şirketin hakim ortağı S……. K…….. hastalığı nedeniyle işlerini yürütecek durumda olmadığı bu nedenle temsil kayyımı atanması gerektiği yönündeki mahkeme tespiti yerindedir. Ancak TMK.nın 426.maddesindeki düzenlemeye göre temsil kayyımının hangi işi veya işleri yapacağının tereddüte mahal bırakmayacak şekilde kararda gösterilmesi gerekir. Oysa mahkeme olağanüstü işler demek suretiyle yasanın düzenlemesine aykırı hüküm kurmuştur.
Öte yandan,TMK.nın 438 ve devamı maddelerinde vasinin görevleri sayılmış olup her türlü hukuki işlemlerde kısıtlının temsil edilmesi vasiye aittir. Vasi bu görevlerini yaparken vesayet makamının denetimi altındadır. Bazı işleri vesayet makamının izni ile yapması mümkün iken bir kısım işlerde de denetim makamından ayrıca izin alınır. Dolayısıyla şirketin hakim ortağı S……… K……. kısıtlanması halinde ayrık durumlar dışında vasi olarak atanan M……. K……… ayrıca kayyım olarak tayin edilmesine gerek bulunmamaktadır.
Ancak, davacının şirketteki işlerin yürütülemediği, diğer ortak M……. K…….. şirketi kendi iradesine göre yönettiği, kendisinin şirket müdürlüğünden alınması, kısıtlı adayına yönetim kayyımı atanarak ortakların toplantıya çağrılarak genel kurulun yapılması, müdür atanması gibi taleplerinin değerlendirilmesi sulh hukuk mahkemesinin görevinde değildir. Öncelikle davacıdan yönetim kayyımı atanmasına ilişkin verdiği dilekçesi açıklattırılarak şirkete kayyım atanmasının amaçlandığının anlaşılması halinde TTK'nın anonim şirketlere ilişkin hükümleri doğrultusunda kayyım atanmasını gerekli kılan olguların varlığı ve mahiyetinin değerlendirilerek belirlenmesinde zorunluluk bulunduğundan, ticaret şirketlerine kayyım atanmasına ilişkin davalar da TTK'nın 4. maddesinde belirtilen ticari dava niteliğinde olacaktır. Bu durumda şirket yönetimiyle ilgili talepler yönünden dosyanın tefrik edilerek Asliye Ticaret Mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davanın esası hakkında delillerin toplanması, değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi için 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : (Yukarıda açıklanan gerekçelerle)
1-Vasi adayı M…….. K…… vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile; Konya 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin …./…./…… tarih ve ……../……. Esas ……./……... Karar sayılı kararının 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
2-Yukarıda belirtilen hususlara göre inceleme yapılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine İADESİNE,
3-Vasi adayı M……. K……… tarafından yatırılan …………. TL istinaf karar ve ilam harcının istek halinde kendisine iadesine,
4-Yapılan istinaf yargılama giderlerinin ve yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
5-HMK'nın 359/4. maddesi gereğince kararın tebliği, 302/5. maddesi gereği ise harç işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca KESİN olarak 04.10.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
