TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
T.C.
KONYA
1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : ……/……
KARAR NO : ….../…….
HAKİM : K……. U……
KATİP : A……. B……
DAVACILAR : 1- S…….. Ç…….
2- Ş……. K…….
3- M….. B…….
4- H….. B…….
VEKİLİ : Av. ALİ ÖZGÖKÇEN – Yaka mah. Yeni Meram Cad.
No:254 Meram/KONYA
DAVALI : M……... A…….
VEKİLİ : Av. A……. Y…….
DAVA : Ön alım nedeniyle tapu iptali ve tescil
DAVA TARİHİ : …../…./……
KARAR TARİHİ : …./…./…….
KARAR YAZIM TARİHİ : …/…./…….
Mahkememizde görülmekte bulunan ön alım nedeniyle tapu iptali ve tescil davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin paydaş oldukları dava konusu taşınmazları dava dışı şirketle davalının kendi aralarında anlaşarak sattığını, bu satışın usulsüz olduğunu ve müvekkillerinin ön alım haklarını kullanarak tapu kayıtlarının iptali ile hisseleri oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı taraf cevabında özetle; açılan davanın asılsız olduğunu çünkü söz konusu taşınmazların müvekkiline devir yolu ile değil miras yolu ile kaldığını bu nedenle davacıların iddialarının kabulünün mümkün olamayacağını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; önalım hakkının kullanılması nedeni ile tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Önalım hakkı TMK 732 vd. maddeleri ile düzenlenmiş olup, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satışı halinde diğer paydaşlara o payı öncelikle alma hakkını veren yenilik doğuran bir haktır. TMK 733 maddesi gereğince pay satışı yapılması halinde alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığı ile satışın bildirilmesi gerekmektedir ve ön alım hakkı pay satışını hak sahibine bildirilmesinden itibaren üç ay ve her halde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşmektedir. Noter yolu ile bildirim işlemi, pay satan ve alanın uzun süre dava tehdidi altında bulundurmaktan kurtarmaya yöneliktir. Yoksa üç aylık hak düşürücü sürenin başlayabilmesi için noter ihtarı zorunlu değildir. Hak sahibi paylar, pay satışını öğrendikten sonra üç ay içinde ve nihayet satıştan itibaren iki yıl içinde dava yolu ile ön alım hakkını kullanmalıdır. Aksi halde ön alım talebi hak düşürücü süreye uğrayarak hakkın düşmesine neden olur.
Ön alım davasının davalısı ön alım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazla paydaş ise bu paydaş hakkında ön alım hakkı kullanılamaz. Çünkü TMK'nın 732.maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde ön alım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş, üçüncü kişi sayılamayacağından, paydaşın paydaş aleyhine ön alım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Mahkememizce yapılan tüm yargılama sonucunda; davacı tarafın ön alım hakkını kullanmak amacıyla eldeki davayı açmış ise de, usul ve dava ekonomisi dikkate alınarak her bir parsel yönünden dosyaların tefrik edilmesinden sonra eldeki K….. İli M….. İlçesi B…… Mahallesi ……… ada …… parsel sayılı taşınmazın ön alım hakkının kullanılmasına ilişkin davaya konu olan satış tarihlerinde (…./…./….. ve …./…./……) tarihlerinde ve dava dışı firmadan davalıya satışın yapıldığı …./…./…. tarihinde davalı M….. A….'nın, parselde paydaş olduğu, taşınmazdan satış tarihlerinde paydaşı olduğu hususunun zaten taraflar arasında çekişme konusu olmadığı, davacı tarafın ön alım hakkına ilişkin davasını davaya konu payın satışın taraflarına yöneltmek veya tazminata dönüştürmek hakkına sahip olduğu ancak davaya konu satış tarihlerinden çok öncesinden bu yana gerek miras gerekse mahkeme kararları ile söz konusu parselde zaten paydaş olan davalıya karşı bu davanın açılamayacağı, bu durumun HMK 114/2.fıkrası gereğince özel nitelikte bir dava şartı olduğu, ve HMK 115.maddesi gereğince mahkemece yargılamanın her aşamasında resen dikkate alınması gerekeceğinden davalının reddine ilişkin aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Harç peşin alındığından başkaca bir harç alınmasına yer olmadığına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan ……. TL
vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerine bırakılmasına,
5-HMK'nın 297/1-ç maddesi uyarınca bakiye gider avansı bulunduğu takdirde
kararın kesinleşmesi ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, 6217 Sayılı Kanun ile 6100 sayılı HMK. Geçici 3. Maddesi uyarınca henüz Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlamaması nedeniyle mülga 1086 Sayılı HUMK’nun temyize ilişkin yürürlükte olan hükümlerinin uygulanmasına devam edileceğinden; gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren başlamak üzere on beş gün içinde Yargıtay ilgili Hukuk Dairesine temyiz kanun yolu açık olmak üzere davacı ve davalı vekillerinin huzurunda verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı…./…/….
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGITAY İLAMI
T.C
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
ESAS NO : ……../……..
KARAR NO : ……./……..
MAHKEMESİ : Konya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : …../..../…….
NUMARASI : ……/……-……/……
DAVACILAR : S…… Ç….. vd.
DAVALI : M……. A……
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine …./…/…… gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen …../…./….. günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,…./…./….. tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
H….O…. A…T….E… S….A…. M…..A….. B…..Ş…..